Βιοψία του προστάτη
Η βιοψία του προστάτη είναι ο μόνος τρόπος για να επιβεβαιωθεί ή να αποκλειστεί ο καρκίνος του προστάτη σε άνδρες με υποψία της νόσου. Είναι μία ειδική επεμβατική διαδικασία που γίνεται καθοδηγούμενα με τον διορθικό υπερηχογράφο, μέσα δηλαδή από το ορθό. Πάγια προσωπική άποψη του κυρίου Παπαδημητρίου είναι ότι η βιοψία δεν πρέπει να γίνεται στο χώρο του ιατρείου, αλλά στην κλινική για λόγους ασφαλείας.
Γιατί χρειάζεται να υποβληθώ σε διορθικό υπερηχογράφημα και λήψη βιοψιών;
Ο προστάτης είναι ένας αδένας που περιβάλει την ανδρική ουρήθρα ακριβώς μπροστά από την ουροδόχο κύστη και μπορεί να δημιουργεί προβλήματα στους άνδρες ειδικά μετά την ηλικία των 50 ετών. Οι δύο συχνότερες παθολογικές καταστάσεις σε αυτές τις ηλικίες είναι η καλοήθης υπερπλασία και ο καρκίνος του προστάτη. Ο καρκίνος του προστάτη είναι σήμερα ο συχνότερος καρκίνος στους άνδρες του Δυτικού κόσμου και αποτελεί τη δεύτερη αιτία θανάτου από καρκίνο. Στα αρχικά στάδια η νόσος δεν δίνει συμπτώματα. Σε προχωρημένα στάδια έχει συμπτώματα, όπως η αιματουρία και οι πόνοι στα κόκκαλα λόγω μεταστάσεων.
Απαραίτητες εξετάσεις θεωρούνται σήμερα η δακτυλική εξέταση και η μέτρηση ενός ενζύμου στο αίμα που λέγεται PSA. Όταν το PSA είναι αυξημένο ή αυξάνεται πολύ γρήγορα ή η δακτυλική εξέταση έχει κάποιο ύποπτο εύρημα, τότε θα προταθεί από το γιατρό σας να υποβληθείτε σε βιοψίες προστάτη για να είμαστε σίγουροι ότι δεν υπάρχει κάτι κακό ή ,αν υπάρχει, να διαγνωσθεί έγκαιρα και να μπορεί να θεραπευτεί. Παλαιότερα η βιοψία γινόταν τυφλά με ένα μαχαιρίδιο που κατευθυνόταν από το δάκτυλο του ουρολόγου. Αυτή η τεχνική είχε πολλά μειονεκτήματα, καθώς δεν μπορούσαν να ληφθούν ενδεικτικά κομμάτια από όλες τις περιοχές του προστάτη και δεν γινόταν χαρτογράφηση, ούτε τοπική αναισθησία, ενώ απαιτούσε γενική αναισθησία συνήθως.
Πώς γίνεται η βιοψία;
Γενικά η βιοψία του προστάτη μπορεί να γίνει με τοπική αναισθησία με διήθηση του περιπροστατικού χώρου με ξυλοκαΐνη ή με ΄μέθη΄ (παρουσία αναισθησιολόγου).
Ο διορθικός υπερηχογράφος είναι μία λεπτή κεφαλή υπερήχου που εισάγεται στο ορθό από τον πρωκτό. Χρησιμοποιεί υψηλής συχνότητας κύματα και παράγει λεπτομερείς εικόνες του προστάτη. Αυτό βοηθά πολύ στην μέτρηση του όγκου του προστάτη και την εύρεση ύποπτων περιοχών. Στη συνέχεια με μία ειδική βελόνη γίνεται αναισθησία γύρω από τον προστάτη. Ακολουθεί με ένα ειδικό εργαλείο (πιστόλι βιοψιών) η λήψη των κομματιών που είναι συνήθως 10 έως 18, ανάλογα με τον όγκο του προστάτη. Σε επαναληπτική βιοψία ίσως απαιτηθεί η λήψη ακόμα περισσότερων κομματιών. Ίσως νοιώσετε μία μικρή ενόχληση αλλά σπάνια υπάρχει ενοχλητικός πόνος. Η όλη διαδικασία κρατά 15-20 λεπτά. Τα ιστοτεμάχια συσκευάζονται και αποστέλλονται στον παθολογανατόμο που θα τα αξιολογήσει στο μικροσκόπιο μετά από ειδικές χρώσεις.
Τι πρέπει να κάνω πριν έρθω στο ραντεβού μου;
Θα ξεκινήσετε από την προηγούμενη μέρα (το βράδυ) την αντιβίωση και θα την συνεχίσετε σύμφωνα με τις οδηγίες του γιατρού σας. Η πρακτική του κυρίου Παπαδημητρίου από το 2015 είναι να γίνεται και δεύτερο αντιβιοτικό ενδοφλέβια κατά την ώρα της βιοψίας, γιατί δυστυχώς τα τελευταία χρόνια παγκόσμια έχουμε όλο και περισσότερα ανθεκτικά μικρόβια και πυρετούς μετά τη βιοψία. Με τη διπλή αντιβίωση ελαττώνουμε κατά το δυνατό περισσότερο την πιθανότητα εμπύρετου.
Αν παίρνετε φάρμακα που επηρεάζουν την πήξη του αίματος, πρέπει να τα διακόψετε τουλάχιστον 7 μέρες νωρίτερα, για να μην υπάρχει αυξημένος κίνδυνος αιμορραγίας, κατόπιν συνεννόησης με τον καρδιολόγο σας. Τέτοια φάρμακα είναι η ασπιρίνη, το Salospir, το Sintrom,το Pradaxa, το Plavix και το Iscover. Ενημερώστε το γιατρό σας έγκαιρα.
Το προηγούμενο βράδυ καλό είναι να φάτε κάτι ελαφρύ. Αν η βιοψία γίνει με τοπική αναισθησία, το πρωί πριν έρθετε στην κλινική κάνετε ένα μπάνιο και μπορείτε να φάτε κάτι ελαφρύ, όπως φρυγανιές. Αν γίνει με μέθη, θα ακολουθήσετε τις οδηγίες που θα σας δώσει ο αναισθησιολόγος.
Γενικά είναι προτιμητέο να έρθετε με κάποιον συνοδό στην κλινική και να μην οδηγήσετε μετά τη βιοψία. Συνήθως η νοσηλεία σας είναι λίγων ωρών μέχρι να ουρήσετε μία φορά και να είμαστε βέβαιοι ότι νοιώθετε καλά. Στη συνέχεια μπορείτε να επιστρέψετε στο σπίτι και να παραμείνετε ήρεμοι σε αυτό μέχρι την επόμενη ημέρα.
Τι μπορεί να συμβεί μετά τη βιοψία;
Μπορεί να παρατηρήσετε αίμα στα ούρα για διάστημα έως 10 ημέρες. Είναι κάτι που υποχωρεί αυτόματα και δεν είναι ανησυχητικό. Επίσης αίμα μπορεί να υπάρχει στα κόπρανά σας για το επόμενο διήμερο αφού οι βιοψίες λαμβάνονται μέσω του εντέρου. Αν η αιμορραγία είναι σημαντική, κάτι που συμβαίνει σε λιγότερο από 1%, επικοινωνήστε με το γιατρό σας. Σε αυτή την περίπτωση θα απαιτηθεί νοσηλεία.
Στο σπέρμα σας μπορεί να υπάρχει αίμα για εβδομάδες μετά τη βιοψία, μην σας ανησυχεί ,υποχωρεί αυτόματα. Σπάνια και σε ποσοστό μικρότερο του 3% μπορεί να παρατηρηθεί επίσχεση ούρων μετά τη διαδικασία λόγω του οιδήματος της ουρήθρας, κυρίως σε άνδρες που έχουν δυσκολία στην ούρηση και πριν τη βιοψία. Σε αυτή την περίπτωση συνήθως τοποθετείται καθετήρας για 2 ημέρες.
Αν παρά την αντιβίωση που θα πάρετε, εμφανιστεί ψηλός πυρετός με ρίγος και κακουχία σημαίνει ότι κάνετε μία ουρολοίμωξη που λέγεται οξεία προστατίτιδα. Αυτό συμβαίνει σπάνια. Αν όμως συμβεί επικοινωνήστε άμεσα με το γιατρό σας γιατί μπορεί να χρειαστεί νοσηλεία για να λάβετε ενδοφλέβια αντιβίωση.
Για ερωτήσεις σχετικά με τη βιοψία του προστάτη μην διστάσετε να επικοινωνήσετε με τον γιατρό σας. Τα τελικά αποτελέσματα είναι διαθέσιμα από τον παθολογανατόμο συνήθως 7 μέρες μετά τη βιοψία. Ο ουρολόγος θα σας ενημερώσει για τα επόμενα βήματα.